Clickbait nedir?
Clickbait ya da türkçe karşılığıyla tık tuzağı, web sitelerinin okuyucuyu istedikleri sayfalara yönlendirmek amacıyla kullandıkları başlıklardır. Bu tuzağı kullanan web sitesinin amacı; siteye daha fazla hit kazandırmak, okuyucuyu daha uzun süre web sitesinde tutmaktır. Bu yönteme en çok başvuranlar haber siteleridir.
Bu tür başlıklar sonuç itibariyle zararlı bir içeriğe yönlendirmez, amaç okuyucunun merak duygusunu manipule etmektir. Internet kullanıcılarının da büyük kısmı bu tuzağa bilerek veya bilmeyerek düşmektedir. Şimdi bu kavramı örneklerle açıklayalım. Burada site ismi vermek istemiyorum ama örnekleri verdiğimde bu başlıkların hangi sitelerde yer aldığını az ya da çok farkedeceksiniz.
Örnek 1: “Flaş Flaş Flaş” ya da “Olay Olay Olay”
Genellikle haber sitelerinin manşette kullandığı bir ifadedir. İçeriği ise aynı derecede önemsizdir. Haber şu şekilde devam ediyordur:
“Sudan tarım bakanı istifa etti.”
Kaçımız Sudan hükümeti ile ilgileniyor?
Örnek 2: “Güneş istifa etti”
Güneş soyadını duyduğumuzda bugün aklımıza gelecek olan kişi Şenol Güneş’tir. Fakat haber içeriği şöyle bir şeydir:
” Mezitli chp ilçe başkanı Mahmut Güneş görevi bıraktı”
Örnek 3: “Öyle bir cevap verdi ki”
Kim sordu? Ne sordu? Kim neye cevap verdi? Bu tür bir başlığın yegane amacı okuyucuda merak uyandırmak ve habere tıklamasını sağlamaktır. Genellikle içerikte şöyle hiç ilgilenmediğiniz bir şey gelir:
“Bahattin Taşlı ‘tansiyonunuz yüksek mi?’ sorusuna ‘sana ne be’ diye cevap verdi. Ortalık buz kesti”
Örnek 4: “Orhan Gencebay ölüm döşeğinde”
Bu başlığa tıklamayacak insan sayılıdır. Peki habere gelelim:
“Orhan Gencebay oynayacağı yeni filmde ölmek üzere olan bir babayı canlandıracak”
Böyle örnekler çoğaltılabilir de clickbait’in bir başka türü de galerilerdir. Özellikle haber siteleri galeri oluşturmayı keşfettiği günden bu yana işin iyice suyunu çıkardılar. Haber, galeri gerektirse de bunu 3-4 sayfada bitirebilecekken uzatır da uzatırlar. Görmek istediğiniz şey galerinin genellikle son sayfalarındadır.
Galeri oluşturmayı gerektirmeyecek haberler de vardır. Tek fotoğraf ve bir kaç cümle ile geçilecek bir haberin cümlelerini her “alakasız” ya da “aynısının farklı açılısı” fotoğraflarla uzatır da uzatırlar. Hatta aralara reklam da serpiştirirler..
Maalesef son zamanlarda facebook, twitter gibi sosyal medya sitelerinde de buna benzer tuzak başlıklarla yapılan paylaşımlar var.
Internette biraz olsun zaman geçirmiş, bir kaç haber sitesine girip çıkmış iseniz tuzak başlıkları kilometrelerce öteden fark edersiniz. Merakınıza yenilmeyin, clickbait tuzağına düşmeyin, düşenleri uyarın.. Yoksa bunun işe yaradığını gören siteler tuzak kurmaktan vazgeçmeyecekler. Eğer bir haber sitesinde yukarıdakine benzer başlıklar görüyorsanız koşarak uzaklaşın, çünkü o site size istediğiniz bilgileri vermeyecek, ilgilenmediğiniz tonla ıvır zıvırdan haberdar olmanızı sağlayacaktır.
